Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2012

''ΜΕΤΑΞΑ, Ακούγοντας τον χρόνο''

Μια από καρδιάς προσέγγιση

Γράφει η Ρένα Πετροπούλου Κουντούρη


Η ταινία ντοκιμαντέρ ''ΜΕΤΑΞΑ, Ακούγοντας τον χρόνο'', είναι αναμφισβήτητα μια από τις σημαντικότερες ταινίες που έγιναν ποτέ. Είναι ένα σπουδαίο έργο με γνώμονα την Αρρώστια, με Α κεφαλαίο κ όλα όσα αυτή συνεπάγεται-τον βιωμένο ανθρώπινο πόνο, το φόβο μπροστά στο άγνωστο του θανάτου, τον ρόλο ή τους ρόλους του γιατρού-ασθενή , τα υπαρξιακά προβλήματα που τίθενται επί τάπητος, τις φιλοσοφικές προεκτάσεις που αναμφισβήτητα προκύπτουν αγγίζοντας ένα τέτοιο θέμα-ταμπού, την απώλεια ή την επαναδιαπραγμάτευση της ελπίδας, την επιστροφή τις ανθρώπινες αξίες, τη φιλία, την αγάπη, τον σεβασμό, την αξιοπρέπεια, την ανταλλαγή κοινών εμπειριών, την ποίηση εν τέλει των πιο απλών πραγμάτων, που δυστυχώς ενώ υπάρχουν δίπλα μας, δεν τα βλέπουμε γιατί τα θεωρούμε δεδομένα.

Σπάνια μια ταινία, έχει κατορθώσει να φτάσει μια τέτοιου μεγέθους πυκνότητα, αμεσότητα, συγκίνηση, απλότητα, ουσία και ομορφιά.

Μέσα από ένα σύνηθες θέμα, επώδυνο ωστόσο ,δυσβάσταχτο και στα δεδομένα και στην εξέλιξή του, ο σκηνοθέτης Σταύρος Ψυλλάκης κατορθώνει ένα μοναδικό επίτευγμα. Το ντοκιμαντέρ ''ΜΕΤΑΞΑ, Ακούγοντας τον χρόνο'', είναι μια συγκλονιστική μαρτυρία-κατάθεση πραγματικών μαρτύρων, που το μέγεθός της έχει ελάχιστες ίσως περιπτώσεις «ήδη ιδωμένου» στον παγκόσμιο κινηματογράφο.

Το ειδικό βάρος που προσφέρει ο Στ. Ψυλλάκης, δεν προέρχεται μόνο από την θεματική( το μείζον θέμα του Καρκίνου), ούτε ακόμα από την εκλογή των αληθινών -και όχι ηθοποιών- καρκινοπαθών γιατρών και τις on camera ανατριχιαστικές καταθέσεις τους. Ανθρώπων, που μάχονται με τον καρκίνο για τους ασθενείς τους αλλά και για τον ίδιο τους τον εαυτό-έχοντας πλήρη επίγνωση των οδυνηρών συνεπειών της αρρώστιας- ανθρώπων που φλερτάρουν στην κυριολεξία καθημερινά με τον θάνατο, τον αντικρίζουν καταπρόσωπο και ''του πετάν το γάντι''- . Βασικά και ουσιαστικά τούτο πηγάζει από την δυνατότητα του σκηνοθέτη, να σημαδεύει τα πιο οδυνηρά και σκληρά γεγονότα, με μια μοναδική ποιότητα και αυθεντικότητα που συναντά κανείς , μόνο στα εκ των έσω βιωμένα.
Η απειλή- άλγος και άχθος- του θανάτου υπερίπταται στον χώρο του Ογκολογικού Νοσοκομείου ''ΜΕΤΑΞΑ'', σ’ ένα βαρύθυμο, ίσως πένθιμο χώρο που ευθύς εξ' αρχής παραπέμπει σε ένα γκροτέσκο σκηνικό. Το άσπιλο λευκό των τοίχων, των κρεβατιών και των λιτών επίπλων, της ιατρικής μπλούζας και των μηχανημάτων της αξονικής και των ακτινοβολιών ωστόσο, χάρις στην μοναδική ικανότητα του σκηνοθέτη, αλλά και του διευθυντή Φωτογραφίας ,συγκρούονται με την εναλλαγή πανέμορφων εικόνων-τοπίων, που εκπορεύονται από την ταινία σαν πολύτιμες, ζωογόνες ανάσες .
Ο θεατής ξεχνιέται μαγεμένος απ’ την ατέρμονη ομορφιά και γαλήνη της θάλασσας- νερό αρμυρό που μετουσιώνεται σε κύματα γαλάζια ή γκρίζα σκοτεινά, αινιγματικά, ωστόσο τόσο μα τόσο θελκτικά- την πολύχρωμη παλέτα της φύσης, των λουλουδιών, αλλά και τον’’ ήλιο’’ του οικείου περιβάλλοντος των καρκινοπαθών. Εκεί όπου το χάδι, το άγγιγμα στον ώμο, η έγνοια των’’ δικών’’ ανθρώπων, φίλων, συναδέλφων, συγγενών αλλά και η προσμονή, η ελπίδα, η πίστη για τη νίκη –για αρκετούς εφικτή, για πολλούς ''πύρρεια'', για άλλους δυστυχώς ανεκπλήρωτη- μετατρέπεται σε κατάλυση της τραγωδίας και δικαίωση.
Μια ταινία που θα προβληματίσει όσους επιλέξουν να την παρακολουθήσουν, -το θέμα της δεν προσεγγίζεται εύκολα, αλλά θα πρέπει εκ των πραγμάτων να την δουν όλοι-μια ταινία που αγγίζει , συγκινεί, συγκλονίζει και μας οδηγεί στο να δούμε με άλλα μάτια τους συνανθρώπους μας που δοκιμάζονται, όχι με συμπόνια αλλά με δύναμη κι απαντοχή, συμμετέχοντας έμπρακτα με αλτρουισμό και ανάλογο σεβασμό στον τεράστιο αγώνα τους.
Μια ταινία που θα μας κάνει να εκτιμήσουμε ανάλογα, αναθεωρώντας πολλά, ανακαλύπτοντας ίσως απ’ την αρχή, τούτο το υπέρτατο αγαθό που μας χαρίζεται απλόχερα και όμως καθημερινά και μισαλλόδοξα παραγκωνίζεται από ασήμαντες, τιποτένιες μικρότητες. Την ίδια τη ζωή.


Η ταινία προβλήθηκε στις 26/5/12 στην κατάμεστη Αίθουσα Πολυμέσων του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και υπήρξε αποτέλεσμα συνδιοργάνωσης τριών Μουσείων: του Μουσείου ‘’Λυχνοστάτης’’, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και του Μουσείου Ιατρικής Κρήτης. Αμέσως μετά επακολούθησε συζήτηση μεταξύ του σκηνοθέτη Σταύρου Ψυλλάκη, του Καθηγητή πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργου Νικολακάκη και του Επίκουρου Καθηγητή Οφθαλμολογίας και συγγραφέα κ. Γιώργη Μαρκάκη. Στη συζήτηση συμμετείχε και το κοινό.