Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015


















ΣΤΟ ΕΡΑΣΜΙΟ ΓΑΛΑΖΙΟ

Φρήντριχ Χέλντερλιν

Ανθίζει στο εράσμιο γαλάζιο τ’ ουρανού της εκκλησιάς
Το καμπαναριό με τη μετάλλινη στέγη.
Το κυκλοτρυγυρίζουν οι φωνές των χελιδονιών
Κι η πιο περιδινούμενη γλαυκότητα το περιβάλλει.
Ο ήλιος ανεβαίνοντας βάφει το μέταλλο ψηλά
Στον αγέρα όμως ήσυχα πλαταγίζει η σημαία.
Όταν ένας μετά
Εκείνα τα σκαλοπάτια κατεβαίνει κάτω
Από την καμπάνα, ζωή γαλήνια είναι τούτο, γιατί
Όσο αποχωρισμένη τόσο η μορφή,
Το εύπλαστο φανερώνεται τότε του ανθρώπου.
Τα παράθυρα απ’ όπου ηχούν οι καμπάνες
Είναι σαν πύλες προς την ομορφιά.
Δηλαδή, επειδή κιόλας σύμφωνες με τη φύση είναι οι πύλες
Με τα δέντρα του δάσους μοιάζουν.
Όμως και η καθαρότητα είναι ωραιότητα.
Μέσα βαθιά από τα ενάντια ένα σοβαρό γεννιέται πνεύμα.
Και των εικόνων τόση η απλότητα, η ιερότητα
Τόση, που αλήθεια φοβάται κανείς
Και να τις περιγράψει. Οι ουράνιοι όμως
Που είναι πάντα αγαθοί, σαν τους πλούσιους προπαντός,
Αυτοί χαρά και αρετή έχουν. Να το μιμηθεί μπορεί ο άνθρωπος.
Μπορεί όταν όλο βάσανο η ζωή σηκώσει ψηλά τα μάτια
Και να πει: Θέλω εγώ να είμαι έτσι; Ναι. Όσο η χάρη η πάναγνη
Μες την καρδιά κρατάει, δεν μετριέται άτυχα με τη θεότητα ο Άνθρωπος. Είναι άγνωστος ο θεός; Είναι φανερός σαν τον ουρανό;
Αυτό θα έλεγα μάλλον.
Μέτρο των ανθρώπων είναι ο θεός.
Όλο μόχθους
Κι όμως ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος πάνω στη γης ετούτη
Ωστόσο καθαρότερος δεν είναι ο ίσκιος της αστρόφεγγης
Νυχτιάς, αν έτσι θα μπορούσα να μιλήσω,


Απ’ τον άνθρωπο που λέγεται της θεότητας εικόνα.

Υπάρχει μέτρο πάνω στη γη; Δεν υπάρχει κανένα.
Δηλαδή τη φορά του κεραυνού δεν εμποδίζουν ποτέ
Του δημιουργού οι κόσμοι.
Ακόμη κι ένα λουλούδι είναι ωραίο, γιατί ανθεί κάτω απ’ τον ήλιο.
Στη ζωή συχνά τα μάτια βρίσκουνε πλάσματα που είναι ωραιότερα
Από τα λουλούδια. Ω, το ξέρω καλά. Να ματώνεις όμως στο κορμί και την Καρδιά και πια διόλου να μην είσαι, δίνει αυτό στο θεό χαρά;
Η ψυχή όμως θαρρώ, πρέπει να μείνει καθαρή
Αλλιώς ορμάει κατά τη δύναμη
Μ’ αετών φτερά μ’ εγκώμια τραγούδια
Και τόσο πολλών πουλιών λαλιές.
Τούτο είναι η ουσία
Η μορφή είναι τούτο.
Εσύ ωραίο ρυάκι φαίνεσαι συγκινητικό
Τόσο καθάριο καθώς κυλάς
Όπως το μάτι της θεότητας μέσα απ’ τον  γαλαξία.
Κιόλας σε ξέρω, όμως δάκρυα κυλούν απ’ τα μάτια μου.
Ζωή φωτεινότερη ν’ ανθίζει γύρω μου αντικρίζω
Στης πλάσης τις μορφές γιατί άδικα
Δεν την παραβάλλω με τα μοναξιασμένα περιστέρια
Στον αυλόγυρο της εκκλησιάς.
Να με πικραίνουν φαίνεται τα γέλια των ανθρώπων.
Δηλαδή έχω καρδιά. Θα’ θελα να ‘μουν κομήτης;
Θαρρώ ναι. Έπειτα αυτοί έχουν τη γρηγοράδα των πουλιών.
Φωτιά ανθίζουν ολόγυρα κι είναι αγνοί σαν τα παιδιά.
Τίποτα υψηλότερο να ευχηθεί να τολμήσει η φύση του ανθρώπου.
Από ένα πνεύμα σοβαρό που πνέει
Στου κήπου ανάμεσα τις τρεις κολώνες
Της αρετής είναι άξιο να δοξαστεί το θάμπος.
Μια όμορφη παρθένα με άνθη μυρτιάς
Να στεφανώσει πρέπει το κεφάλι επειδή είναι απλή.
Σύμφωνα με την ουσία της και με το αίσθημά της.
Μυρτιές όμως υπάρχουν στην Ελλάδα.

Όταν κάποιος κοιτάζει στον καθρέφτη, ένας άντρας
Και τη μορφή του μέσα εκεί σαν ζωγραφισμένη αντικρίζει
Του μοιάζει, μάτια έχει το πρόσωπο του ανθρώπου
Όπως η σελήνη φως.
Ο βασιλιάς Οιδίποδας ίσως έχει ένα μάτι περισσότερο.
Του άντρα αυτού ο πόνος μοιάζει απερίγραπτος.
Ανείπωτος. Ανέκφραστος.
Κι αν κάτι τέτοιο παρασταίνεται στο δράμα, έρχεται από κει.
Πως νοιώθω, τώρα που συλλογίζομαι εσένα;
Το τέλος κάτι που τελειώνει κι απλώνεται σαν την Ασία.
Όπως το ποτάμι με παρασέρνει πέρα. Φυσικά αυτός πόνος
δόθηκε στον Οιδίποδα. Έτσι είναι φυσικά.
Πόνεσε κι ο Ηρακλής ;Το δίχως άλλο.
Κι οι Διόσκουροι με τη φιλία τους,  δεν πόνεσαν κι αυτοί;
Δηλαδή όπως ο Ηρακλής με το Θεό να πολεμάς αυτό
Είναι πόνος. Και την αθανασία στο φθόνο μέσα τούτης της ζωής
Να πρέπει να σκορπίσεις
Πόνος είναι κι αυτό,
Πόνος είναι ακόμα όταν ένας
Με σκούρα στίγματα είναι απ’ τον ήλιο σκεπασμένος
Με κάποια στίγματα να’ σαι παντού γεμάτος!
Αυτό απεργάζεται ο ωραίος ήλιος
Δηλαδή αυτός τ’ ανατρέφει όλα.
Πως με ρόδα την τροχιά οδηγεί
Τους νέους με των αχτίδων του τη γλύκα.
Τα βάσανα που άντεξε ο Οιδίποδας είναι όπως όταν
Ένας δύστυχος βασανίζεται πώς του λείπει κάτι.
Γιε του Λάιου, κακόμοιρε ξένε στην Ελλάδα!
Θάνατος είναι η ζωή, κι ο θάνατος ζωή είναι.

                                                           


                                                        ‘’Ύμνοι, ελεγεία και αποσπάσματα’’
                                                          Μετάφραση, σχόλια: Θανάσης Λάμπρου
                                                                    Εκδόσεις Καστανιώτη 2006

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου